Psoriasis is een veelvoorkomende, niet-besmettelijke chronische aandoening die zich manifesteert op de huid en soms in de gewrichten. Om uit te kunnen leggen hoe psoriasis ontstaat, vertellen we eerst iets over de huid. Onze huid bestaat uit drie lagen: de opperhuid, de lederhuid en het onderhuids bindweefsel. De opperhuid is de buitenste laag en bestaat vooral uit hoorncellen. De hoorncellen die zich in de onderste laag van de opperhuid bevinden, vermeerderen zich voortdurend door celdeling. De nieuw gevormde hoorncellen worden door de continue aanmaak van nieuwe cellen naar de oppervlakte geduwd. Als ze eenmaal hoog in de opperhuid liggen, gaan ze dood en schilfert de dode hoornlaag af.

Bij mensen met psoriasis is er een afwijking in het immuunsysteem. Om nog onbekende redenen dringen witte bloedcellen (immuuncellen) in de huid en veroorzaken daar een ontstekingsreactie. Daarbij wordt ook een signaal afgegeven waardoor het normale proces van de huidvernieuwing wordt verstoord: bij psoriasis gaat de celdeling zeven keer zo snel als bij gezonde mensen. Daardoor wordt de huid, op de plaatsen van de huidafwijkingen, veel dikker: er worden veel meer hoorncellen aangemaakt dan in de gezonde huid. Bovendien rijpen deze hoorncellen niet goed uit (ze schuiven te snel op naar de oppervlakte). Als deze onrijpe cellen de hoornlaag bereiken, zien ze eruit als witte schilfers die op de huid plakken. Door de ontstekingen, versnelde celdeling en onvoldoende uitrijping van de hoorncellen wordt de huid dik, rood en schilferig.

• Statistiek

  Naar schatting lijdt ruim 2,4% van de Nederlandse bevolking aan psoriasis (CBS, 2015), wat anno 2021 neerkomt op zo’n 420.000 mensen. Psoriasis kan op elke leeftijd ontstaan, maar komt zelden voor bij zuigelingen. Vaak manifesteren de eerste verschijnselen zich tussen de 15 en 25 jaar of tussen de 50 en 60 jaar. Het komt bij mannen en vrouwen even vaak voor.

• Oorzaak

  Wat precies de oorzaak is van psoriasis, is nog altijd niet bekend. Zeker is dat er een erfelijke component in het spel is. Maar om de ziekte daadwerkelijk te krijgen, spelen naast erfelijke aanleg (genen) ook andere factoren een rol. Deze uitlokkende factoren zijn bijvoorbeeld: verwondingen van de huid, psychische stress, bepaalde medicijnen, (bacteriële) infecties en hormonale invloeden.

• Erfelijkheid

  Inmiddels is van een tiental genen bekend dat ze een rol spelen bij het krijgen van psoriasis. 

  Of, wanneer, en in welke mate iemand met de erfelijke aanleg de ziekte ook werkelijk krijgt, is niet erfelijk bepaald.
  Zo is het mogelijk dat geen van beide ouders psoriasis heeft of heeft gehad, terwijl de ziekte zich wel bij hun kind ontwikkelt.

  Als beide ouders psoriasis hebben, zal het kind meer van deze ‘psoriasisgenen’ erven en is de kans op het ontwikkelen van psoriasis 50%. Heeft één van beide ouders de aandoening, dan is die kans 10%.

• Effect

  Bij psoriasis "wandelen" de cellen van de bovenste huidlaag (de epidermis) zeven maal zo snel naar de huidoppervlakte dan bij een normale huid . De huid van gezonde mensen vernieuwt zich in 26 tot 27 dagen, terwijl dat bij psoriasispatiënten in 6 tot 7 dagen gebeurt. Als gevolg hiervan vormen deze huidcellen glanzend witte schilfers op sterk doorbloede rode plekken. Dit soort plekken treedt bij ongeveer 97% van de psoriasispatiënten op (de psoriasis vulgaris).
  Er zijn lichte, maar ook zware vormen van psoriasis, waarbij mensen totaal invalide zijn. Ook in minder ernstige gevallen kan men zwaar gebukt gaan onder deze ziekte. Schaamtegevoelens en teruggetrokkenheid komen voor, maar ook depressie en zelfs zelfmoord. Onze huid speelt nu eenmaal een essentiële rol in het sociale contact.

  Bij atypische verschijnselen kan het echter heel moeilijk zijn de ziekte vast te stellen. Daarom moet de diagnose ook altijd door een huidarts worden gesteld of bevestigd. Niet elke schilferende huidafwijking is psoriasis!

• Diagnose

  Karakteristieke verschijnselen van psoriasis zijn de scherp begrensde rode plekken, vaak bedekt met zilverachtige schilfers die min of meer vastplakken aan de huid. De schilfers laten niet gemakkelijk los, maar zijn met een vingernagel los te wippen. Ook van de eronder liggende rode plek is vaak een heel dun velletje los te maken, wat typisch is voor psoriasis. Er zijn dan kleine bloedende puntjes te zien, zoals bij een schaafwondje. Bij atypische verschijnselen kan het echter moeilijk zijn om de ziekte vast te stellen. Bij twijfel verwijst de huisarts door naar een dermatoloog (huidarts).

• Beloop

  Psoriasis kan op elke leeftijd optreden, maar komt zelden voor bij zuigelingen. Vaak komen de eerste verschijnselen tijdens de puberteit of tussen de leeftijd van 40 en 50 jaar. De aandoening kan bij iedere patiënt heel verschillend verlopen; vaak in aanvallen, met perioden met meer en perioden met minder verschijnselen. De aandoening kan eenmalig optreden, of zeer langdurig aanwezig zijn. In het najaar en in het voorjaar zijn er vaak de meeste verschijnselen.
  Bij ongeveer 25% van de psoriasispatiënten treedt vaak een spontane verbetering van de verschijnselen op. Dit gegeven is soms de oorzaak van enthousiaste meldingen van dubieuze wondermiddelen en methoden.
  Iedere psoriasispatiënt heeft zijn of haar eigen psoriasis, die bij de huidige stand van de wetenschap niet genezen kan worden. Het doel van de behandeling is een zo lang mogelijke periode zonder belastende huidverschijnselen, jeuk of gewrichtsklachten te bewerkstelligen. 
  Er is in de loop der jaren een uitgebreid palet van behandelingen beschikbaar gekomen.

   

• Meer dan een huidziekte

  Er is veel voor te zeggen dat psoriasis meer is dan een huidziekte. We moeten ons niet blind staren op de huidverschijnselen, hoe vervelend die ook zijn, want om te beginnen is het algemeen bekend dat ook de nagels en gewrichten door psoriasis kunnen worden aangetast. Daarnaast is de laatste jaren uit onderzoek gebleken dat belangrijke biochemische afwijkingen in de cellen van de huid die kenmerkend zijn voor psoriasis, eveneens in de bloedcellen van psoriasispatiënten voorkomen.
  In 1999 zijn in het bloed van psoriasispatiënten hogere hoeveelheden zogenaamde "vrije radicalen" aangetoond dan bij gezonde mensen. Deze afwijkingen wijzen er op dat witte bloedlichaampjes in een geprikkelde toestand verkeren, kenmerkend voor een verhoogde activiteit van het afweersysteem.
  In februari 2007 is tenslotte in een gezaghebbend medisch tijdschrift, de Britisch Journal of Dermatology, een wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd waarmee is aangetoond dat veel psoriasispatiënten een verhoogd homocysteïnegehalte in hun bloed hebben. Hoe ernstiger de psoriasis, des te hoger de homocysteïnespiegel. Homocysteïne bevordert aanslibbing in en vernauwing van de bloedvaten, de meest voorkomende "verouderingsziekte". Dit verhoogde homocysteïnegehalte is als zodanig nog schadelijker dan een verhoogd cholesterolgehalte. Het juninummer 2007 van "Psoriasis", het officiële orgaan van de Psoriasis Vereniging Nederland, bevestigt dit met de melding dat het erop lijkt dat mensen met psoriasis een verhoogd risico op hart- en vaatziekten hebben, aldus een uitgebreide literatuurstudie van het Erasmus Medisch centrum in Rotterdam.

• Een inwendige ziekte

  Met andere woorden: psoriasis is niet slechts een huidziekte, ook al staan huidverschijnselen meestal op de voorgrond. Mééstal op de voorgrond moeten we zeggen...., want soms hebben mensen, zonder dat er huidverschijnselen zijn, gewrichtsklachten die op psoriasis berusten en/of een verhoogd homocysteïnegehalte.

  Niemand denkt aan psoriasis en de patiënt wordt behandeld voor "reuma". Echter, de voor die ziekte gebruikelijke behandelingen werken in die gevallen mogelijk wel, mogelijk ook niet. De patiënt moet daar dan ook alert op zijn.

   

• Auto-immuunziekte

  Men noemt psoriasis ook wel een auto-immuunziekte, maar het is nog altijd niet zeker of het dat ook daadwerkelijk is. Het gevolg is dat er over de behandeling de nodige onzekerheden en tegenstrijdige opvattingen bestaan. Bijvoorbeeld over specifieke dieetmaatregelen en het gebruik van middelen die het immuunsysteem remmen.

  Bij een auto-immuunziekte maakt het lichaam antistoffen aan tegen de aandoening. Aan de hand van deze antistoffen kan men de aandoening identificeren. Het probleem bij psoriasis en artritis psoriatica is dat deze antistoffen niet gevonden worden. Dit bemoeilijkt het stellen van de diagnose en legitimeert de vraag of het wel om een auto-immuunziekte gaat.

• Uw energievoorziening

  Volgens sommige mensen wordt psoriasis veroorzaakt door een gebrekkige energievoorziening in bepaalde huidcellen, wat een reactie van het immuunsysteem zou uitlokken. Het ontstekingsachtige begin van psoriasis zou dan een uiterste poging zijn om de verbranding op te schroeven.

• Comorbiditeit

  COMORBIDITEIT is het tegelijkertijd hebben van twee of meer stoornissen en of aandoeningen. Inmiddels is er veel meer duidelijk over deze kansen bij psoriasis. Mensen met psoriasis hebben meer kans op de volgende aandoeningen:

  Ziekte van Crohn

  Depressie

  Meer kans op nierproblemen

  Meer kans op obesitas

  Meer kans op diabetes 2

  Meer kans op hart- en vaataandoeningen 

   

  Op de WPD 2019 heeft Dr. David Njoo zijn presentatie gehouden over Comorbiditeiten, zie hieronder zijn introductie.

   

  Recent heeft ook de IFPA een rapport over comorbiditeiten gepubliceerd. Dat kunt u hier downloaden. 

  Rapport IFPA comorbiditeiten Download 

   

• Neveneffecten

  De zichtbaarheid van psoriasis kan zorgen voor gevoelens van schaamte en eenzaamheid. Sommige mensen krijgen de neiging om zich terug te trekken en kunnen zo in een sociaal isolement geraken. Ook depressie komt regelmatig voor.

• Artritis Psoriatica obsolete
  • Introductie
  • Artritis psoriatica
  • Voorbereid in gesprek met je arts

  Herken de signalen van artritis psoriatica

  •   Heb je ooit of nog steeds last van gezwollen gewrichten?
  •   Heeft een arts je ooit verteld dat je artritis hebt?
  •   Hebben je vinger- of teennagels putjes?
  •   Heb je pijn in je hielen?
  •   Was één van je vingers of tenen ooit compleet opgezwollen en pijnlijk zonder duidelijke oorzaak?

  Doe de symptomencheck

  Artritis psoriatica

  Artritis psoriatica is een combinatie van ontstekingsreuma en psoriasis. 4 op de 10 mensen met psoriasis ontwikkelt artritis psoriatica ^1,2 . Ondanks dat beide tegelijkertijd ontstaan, kan het soms jaren duren voordat de symptomen van artritis psoriatica opspelen ² . In uitzonderlijke gevallen kun je al artritis psoriatica hebben voordat je psoriasis krijgt ^2,3 . Heb je psoriasis en heeft dit effect op je hoofdhuid, nagels of de huid bij je billen dan kun je een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van artritis psoriatica ⁴ . Ervaar je naast psoriasis ook pijn in je gewrichten? Dat kan een teken van artritis psoriatica zijn. Wil je meer weten over de symptomen en de signalen waar je op kunt letten? Doe dan de symptomencheck.

  Doe de symptomencheck

  Referenties: 1. Feldman SR et al. Dermatology Online Journal 2018; 24(10):1.  2. Gladman DD et al. Ann Rheum Dis 2005; 64:ii14–7. 3. Lloyd P et al. Arthritis 2012; 2012:176298. 4. Wilson FC et al. Arthritis Rheum 2009; 61:233 239.

  

  Voorbereid in gesprek met je arts

  Heb je de symptomencheck gedaan? Neem deze dan ingevuld mee naar je arts en bespreek samen welke aanpak het beste voor jou is.

  Doe de symptomencheck
• Artritis Psoriatica
  

  Artritis psoriatica

  Weet waar je op kunt letten

  Introductie

  Artritis psoriatica

  Voorbereid in gesprek met je arts

  Herken de signalen van artritis psoriatica

  •   Heb je ooit of nog steeds last van gezwollen gewrichten?
  •   Heeft een arts je ooit verteld dat je artritis hebt?
  •   Hebben je vinger- of teennagels putjes?
  •   Heb je pijn in je hielen?
  •   Was één van je vingers of tenen ooit compleet opgezwollen en pijnlijk zonder duidelijke oorzaak?

  Symptomencheck

  

  Artritis psoriatica

  Artritis psoriatica is een combinatie van ontstekingsreuma en psoriasis. 4 op de 10 mensen met psoriasis ontwikkelt artritis psoriatica^1,2. Ondanks dat beide tegelijkertijd ontstaan, kan het soms jaren duren voordat de symptomen van artritis psoriatica opspelen². In uitzonderlijke gevallen kun je al artritis psoriatica hebben voordat je psoriasis krijgt^2,3. Heb je psoriasis en heeft dit effect op je hoofdhuid, nagels of de huid bij je billen dan kun je een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van artritis psoriatica⁴. Ervaar je naast psoriasis ook pijn in je gewrichten? Dat kan een teken van artritis psoriatica zijn. Wil je meer weten over de symptomen en de signalen waar je op kunt letten? Doe dan de symptomencheck.

  Symptomencheck

  Referenties: 1. Feldman SR et al. Dermatology Online Journal 2018; 24(10):1.  2. Gladman DD et al. Ann Rheum Dis 2005; 64:ii14–7. 3. Lloyd P et al. Arthritis 2012; 2012:176298. 4. Wilson FC et al. Arthritis Rheum 2009; 61:233 239.

  

  Voorbereid in gesprek met je arts

  Heb je de symptomencheck gedaan? Neem deze dan ingevuld mee naar je arts en bespreek samen welke aanpak het beste voor jou is.

  Symptomencheck

• Artritis Psoriatica
  

  Introductie

  Artritis psoriatica

  Voorbereid in gesprek met je arts

  Herken de signalen van artritis psoriatica

  •   Heb je ooit of nog steeds last van gezwollen gewrichten?
  •   Heeft een arts je ooit verteld dat je artritis hebt?
  •   Hebben je vinger- of teennagels putjes?
  •   Heb je pijn in je hielen?
  •   Was één van je vingers of tenen ooit compleet opgezwollen en pijnlijk zonder duidelijke oorzaak?

  Symptomencheck

  Artritis psoriatica

  Artritis psoriatica is een combinatie van ontstekingsreuma en psoriasis. 4 op de 10 mensen met psoriasis ontwikkelt artritis psoriatica^1,2. Ondanks dat beide tegelijkertijd ontstaan, kan het soms jaren duren voordat de symptomen van artritis psoriatica opspelen². In uitzonderlijke gevallen kun je al artritis psoriatica hebben voordat je psoriasis krijgt^2,3. Heb je psoriasis en heeft dit effect op je hoofdhuid, nagels of de huid bij je billen dan kun je een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van artritis psoriatica⁴. Ervaar je naast psoriasis ook pijn in je gewrichten? Dat kan een teken van artritis psoriatica zijn. Wil je meer weten over de symptomen en de signalen waar je op kunt letten? Doe dan de symptomencheck.

  Symptomencheck

  Referenties: 1. Feldman SR et al. Dermatology Online Journal 2018; 24(10):1.  2. Gladman DD et al. Ann Rheum Dis 2005; 64:ii14–7. 3. Lloyd P et al. Arthritis 2012; 2012:176298. 4. Wilson FC et al. Arthritis Rheum 2009; 61:233 239.

  

  voorbereid in gesprek met je arts

  Heb je de symptomencheck gedaan? Neem deze dan ingevuld mee naar je arts en bespreek samen welke aanpak het beste voor jou i

  Symptomencheck