Uitlokkende factoren Koebner

Onderzoek naar uitlokkende factoren van het Kõbner fenomeen:

Doe mee!​

We weten dat genetische aanleg, het immuunsysteem en omgevingsfactoren een rol spelen in het ontstaan van psoriasis. Maar veel aspecten rondom het ontstaan van de ziekte zijn nog steeds niet helemaal opgehelderd.

Bovendien lopen de klachten en het ziektebeloop sterk uiteen tussen patiënten. De huidige medicijnen, zoals de biologics, richten zich met name op het immuunsysteem bij een actieve vorm van psoriasis. Er is nog geen behandeling voor het remmen van opvlammingen als de ziekte rustig is. Ook zijn er geen behandelingen specifiek gericht op het voorkomen van artritis psoriatica, de gewrichtsklachten die circa 30% van de mensen met psoriasis op enig moment ontwikkelen. Meer begrip van de mechanismen die zich in de huid en gewrichten afspelen voor of tijdens opvlammingen zou kunnen leiden tot betere behandelingen, of tot het op een beter moment inzetten van een behandeling.

Köbner-fenomeen
Het Köbner-fenomeen is het ontstaan van nieuwe psoriasisplekken door beschadiging van de huid, bijvoorbeeld door stoten. Dit fenomeen werd in 1877 voor het eerst beschreven door Heinrich Koebner. Het Köbner-fenomeen kan in een laboratorium worden nagebootst met ‘tape-stripping’, waarbij plakband (tape) herhaaldelijk op de huid wordt geplakt en er weer wordt afgetrokken. Hierdoor raakt de huid beschadigd en kan het Köbner-fenomeen optreden. Op deze manier hebben onderzoekers de ontwikkeling van psoriasislaesies in de vorige eeuw bestudeerd. Maar het Köbner-fenomeen is niet volledig onderzocht, terwijl het bij veel mensen met psoriasis voorkomt. In een Amerikaans onderzoek gaf ruim 40% van de mensen met psoriasis aan dat ze hiermee bekend zijn. In andere kleine studies hebben patiënten gerapporteerd dat ze er vooral last van hebben als hun psoriasis erg actief is. Ook is het Köbner-fenomeen geassocieerd met een verhoogd risico op het ontwikkelen van artritis psoriatica. Deze gewrichtsklachten ontstaan vaak geleidelijk. Veelal begint het met pijnlijke spieren en pezen, en pas later raken er gewrichten ontstoken. De hypothese bestaat dat artritis psoriatica eigenlijk een ‘diepe’ Köbner-reactie is. Als er inderdaad een verband bestaat tussen het Köbner-fenomeen en de ontwikkeling van artritis psoriatica, dan zou dat medisch gezien belangrijk zijn. Patiënten die het risico lopen op de ontwikkeling van artritis psoriatica kunnen dan beter geïdentificeerd worden, waardoor je bijvoorbeeld eerder kunt behandelen om gewrichtsontstekingen zoveel mogelijk te voorkomen.

Waarom doen we dit onderzoek?
Om de behandeling van psoriasis te verbeteren, moeten we begrijpen waarom en hoe psoriasis en artritis psoriatica ontstaan. Er is meer inzicht nodig om te bepalen of het Köbner-fenomeen een belangrijke rol speelt, maar ook welke andere uitlokkende factoren een rol spelen. Daarom heeft Juul van den Reek, arts-epidemioloog op de afdeling dermatologie van het Radboudumc én medisch adviseur van dit blad, zich aangesloten bij een grote studie onder leiding van dermatoloog Albert Duvetorp van de universiteit van Lund, Zweden. Met behulp van een vragenlijst voor patiënten wordt nagegaan welke uitlokkende factoren een rol spelen bij het ontstaan van psoriasis of artritis psoriatica. 

Wie voert het onderzoek uit?
Deze vragenlijst is al afgenomen in Zweden, Denemarken en Chili. Door deze internationale aanpak komt er informatie beschikbaar over grote groepen patiënten, waardoor de inzichten duidelijker worden en meer impact hebben. Juul van Reek, onderzoekster van het RadboudUMC, voert dit Nederlandse onderzoek uit.

Meedoen
Doe ook mee aan dit vragenlijstonderzoek en scan of klik op de QR-code. De vragenlijst bestaat uit maximaal 26 vragen en de resultaten zullen via het blad van de Psoriasispatiënten Nederland met u gedeeld worden.
Iedereen die achttien jaar of ouder is en de diagnose psoriasis heeft gekregen van een arts, kan deelnemen. Het maakt niet uit of u wel of niet last hebt van het Köbner-fenomeen.

Meedoen kan door het scannen van de QR code of klik hier op Vragenlijst.


Vanuit de werkgroep Patiëntenparticipatie van Psoriasispatiënten Nederland
Belangrijk onderzoek om meer over de oorsprong van psoriasis te weten te komen, daarom waren we gelijk enthousiast om mee te doen in dit project. Meedoen aan een reeds bestaande vragenlijst betekent dat we niet veel meer konden veranderen, anders zijn de uitkomsten niet vergelijkbaar. Maar met onze inzichten konden we wel aanvullen, meedenken over de juiste vertaling en de vragenlijst onder de aandacht brengen van mensen met psoriasis. Deze feedback werd positief ontvangen, zowel door de onderzoeker in Zweden als in het RadboudUMC. We kijken uit naar de resultaten.